Ik kwam vandaag weer een artikel tegen over ons favoriete lobby-onderwerp: het plastic om de komkommer. Het artikel, dat ik voorbij zag komen in een gesponsorde post van Het Voedingscentrum, beantwoordt de volgende vraag: is plastic waarin groente is verpakt onnodig milieuvervuilend? Het artikel begint met de woorden "het plastic is heel nuttig", waardoor ik natuurlijk meteen wil doorlezen. Zoals in ongeveer alle artikelen over dit onderwerp wordt gekeken naar de milieubelasting van voedselproductie (en het weggooien van voedsel) vs de milieubelasting van het produceren (let op: dus er wordt niet gekeken naar het consumeren/recyclen/verbranden!) van de verpakking. Een kromme vergelijking dus.

De lobby van plastic om komkommers

Het is niet de eerste keer dat ik een artikel over plastic om komkommers tegenkom. Ongeveer iedere milieu- of overheidsorganisatie heeft er wel eens aandacht aan besteed. Niet zo gek, want het is een vraag die veel mensen bezighoudt. Zo kun je over onze groene vriend lezen op de site van Milieucentraal, OneWorld, dagblad Trouw en Meldpunt Verpakkingen. Grappig genoeg vermelden Duurzaam Nieuws, Motivaction en zelfs Milieucentraal zelf dat de consument liever geen plastic verpakte komkommer wil. "Mensen zien verpakkingen als overbodig, terwijl ze vaak een belangrijke functie hebben", zo staat er. 

Zijn we met zijn allen dan zo dom? En moeten we gewoon naar de milieuorganisaties luisteren? Wij vinden van niet. Daarom schreven we al in 2015 direct een ingezonden brief naar het Parool toen we het bericht voorbij zagen komen (en doen we dat nu nog steeds). Meestal worden onze artikelen geplaatst (zij het in extreem ingekorte versie), maar de verwarring blijft.

Reactie op ‘Plastic is zo slecht nog niet’ (voorpagina Parool 16/3/2015)Veel slechter dan plastic wordt het nietVol ongeloof las ik het voorpagina-artikel over plastic in Het Parool. Beweren dat plastic zo slecht niet is, is net zoiets als beweren dat benzine-auto’s de aarde niet vervuilen: onzin en een gevolg van de olielobby. Een potje afspoelen heeft niet dezelfde milieu-consequenties als een plasticverpakking. Heet water is niet permanent vervuilend, vervuilt de oceanen niet en komt niet terecht in de buik van albatrossen en om de nek van zeedieren. Ik wil voorkomen dat mijn consumptiegedrag direct bijdraagt aan een verlies in biodiversiteit, aan ernstige gezondheidsproblemen en aan de opwarming van de aarde. Ik koop mijn eten dus in biokatoenen zakjes, die ik hergebruik en slechts af en toe moet wassen. Thuis bewaar ik alles in glazen potten of in natte doeken in de koelkast (want dan blijft je groente aanzienlijk verser dan in plastic). Als ik vis wil, koop ik het bij een visboer en niet bij de supermarkt. Dan kan ik zelf kiezen hoeveel ik wil en voorkom ik voedselverspilling: één van de grootste argumenten voor plasticgebruik. Het zit dan niet in een dubbel vacuümpakje, maar waarom zou dat moeten? Ik koop het om op te eten, niet om drie weken in mijn koelkast te laten liggen. Ik wil gewoon geen plasticdeeltjes in mijn lichaam en in de natuur. En wat je niet koopt, wordt niet gemaakt. Als dat symboolpolitiek is, doe ik daar graag aan mee.
Jessie en Nicky Kroon, zero waste bloggers voor emmajohn.nl

Verborgen verborgen impact

In onze reactie, bovenstaande is dus inmiddels al meer dan twee jaar oud, proberen we de verwarring een beetje tegen te gaan: komkommer in plastic is niet beter voor het milieu. Uiteraard voorkom je voedselverspilling (is dat echt zo als er nog dagelijks containers met prima voedsel uit de supermarkten verdwijnen omdat het niet vers, mooi of goedkoop genoeg is?) met een plastic verpakking, maar je voorkomt nóg meer voedselverspilling door gewoon te kopen wat je nodig hebt. In het boek 'Verborgen Impact' wordt dit helder uitgelegd, maar ook híér wordt het gevolg van ons plasticgebruik (dus de milieubelasting ná consumptie en niet alleen de productie van het plastic zelf) niet meegenomen.



Vertel het hele verhaal - of vertel het niet
Begrijp ons niet verkeerd: wij zijn zeker voor een goed systeem waarbij zo min mogelijk voedsel wordt verspild en het eten eerlijk wordt verdeeld over onze bevolking. Maar verpakkingen zijn vor ons daarbij niet de oplossing. Als je echt even doorleest vind je bij ieder artikel over dit onderwerp eigenlijk dezelfde conclusie: verpakkingen zijn goed tegen voedselverspilling (omdat we teveel tegelijkertijd kopen en altijd alles beschikbaar willen hebben), maar door lokale- en seizoensproducten te eten kun je nog beter verspilling tegengaan.

Vergeet de komkommer, ga voor de knolraap
Aan het einde van het artikel van het Voedingscentrum vind ik dezelfde kleine nuance: "Wil dit zeggen dat je beter altijd voor verpakte groente kunt kiezen? Nee, dat hoeft niet. Als je zeker weet dat je de groente binnen enkele dagen opeet, dan is onverpakt beter. Kies voor verpakt als je de groenten pas later in de week opeet. Een goede weekplanning – wanneer eet je wat – is dus handig. Kies bij voorkeur voor seizoensgroenten. Deze blijven langer goed, omdat ze direct van het land komen, en belasten het milieu minder". Is dát juist niet wat de hoofdboodschap van het artikel moet zijn? Moeten we niet kijken naar de maníér van consumeren? In plaats van het 'goedpraten' van plastic om komkommers omdat we ze zo graag in de winter willen eten?

Heb jij je weleens afgevraagd waarom er (in de winter!) een plasticje om komkommers zit?