Komt er een Europees verbod op (wegwerp)plastic?
15:43
Er komt een Europees verbod op plastic. Althans, dat is wat je zou denken als je heel snel door het nieuws scrolde de afgelopen dagen. De waarheid ligt iets genuanceerder, maar lijkt wel positief. Hoe zit het precies? En wat vinden wij van de uitgelekte plannen?
De conferentie
Laten we beginnen bij het begin: de plasticconferentie waar deze en andere punten werden besproken. Wij waren erbij - en het was een fascinerende dag. Lobbyisten, wetenschappers en 'plasticactivisten' deden er alles aan om hun standpunten duidelijk te maken. De dag begon met een opening van Minister Frans Timmermans. Zijn boodschap was duidelijk: we moeten onnodig plastic tegengaan - en de gevolgen van ons plasticgebruik voor het klimaat serieus nemen. In de maanden na de conferentie werden plannen en adviezen opgesteld, waaruit uiteindelijk dit - te vroeg uitgelekte - voorstel naar voren kwam. Wij hebben dit uitgelekte document niet gezien, maar uiteraard wel de documenten die bij de conferentie horen en de berichtgeving over het uitgelekte document.
Het plasticverbod van de EU
In het rapport dat is uitgelekt komt naar voren dat Europa een verbod wil op onnodige plastic producten, waarbij specifiek plastic wattenstaafjes, plastic borden en bestek en stokjes waar ballonnen aan vast worden gemaakt worden genoemd. Daarnaast moet het gebruik van plastic drinkbekers en maaltijdverpakkingen worden ontmoedigd, bijvoorbeeld door waarschuwingen of extra kosten - iets waar de belangenorganisatie van to go verpakkingsfabrikanten het op de conferentie totaal niet mee eens was. Hun tactiek? Vooral de behoefte aan gemak van de consument benadrukken en de aandacht proberen te verschuiven naar andere plasticvervuilers, zoals autobanden. En dat terwijl plastic to go cups helemaal niet eens makkelijker zijn, geef ons maar een herbruikbare beker!
Foto: Jo Waniowska on Unsplash
Verbod?
Een verbod op wegwerpplastic zou natuurlijk ontzettend tof zijn: de helft van het afval in de Europese wateren bestaat uit wegwerpplastic. Maar komt dit verbod er eigenlijk wel? En hoe verboden zou het dan allemaal worden? Nou, dat is nog helemaal niet zeker. Ten eerste wordt er niet zomaar over een verbod gesproken. Als er hoogwaardige alternatieven zijn (bijv. wattenstaafjes van karton in plaats van plastic), dan kunnen de plastic wattenstaafjes worden verboden. Als die alternatieven er niet zijn (of ze zijn niet goed genoeg), dan wordt er gekeken naar het stimuleren van meervoudig gebruik. Wat je ook niet moet vergeten is dat het uitgelekte document geen vastgestelde plannen zijn, maar een advies. Verschillende partijen (het Europees Parlement en de lidstaten) gaan er nu nog hun zegje over doen en er komen ongetwijfeld belangrijke aanpassingen.
Photo by Sagar Chaudhray on Unsplash
Photo by Sagar Chaudhray on Unsplash
Waarschuwing
Een ander onderwerp in het document is het toevoegen van waarschuwingen aan verpakkingen. We noemden het al even als onderdeel van het ontmoedigen van plasticgebruik. Een deel van de producten moet volgens de Europese Commissie een waarschuwing met daarin de risico's voor het milieu krijgen. Vooral bij ballonnen, maandverband, schoonmaakdoekjes en sigarettenpeuken is dit nuttig, omdat mensen bij deze producten zich waarschijnlijk minder bewust zijn van de milieu-effecten. Een consumentenvoorlichtingsplan is daarom ook onderdeel van het advies.
Producentenverantwoordelijkheid
Een ander punt dat in het nieuws genoemd wordt is de verantwoordelijkheid van producenten. Dit hangt samen met het doel om 90% van de plastic flessen in te zamelen. Dit kan grofweg op twee manieren: door statiegeld of door het uitbreiden van de verantwoordelijkheid van de producent. Volgens de Commissie moeten producenten in het tweede geval verantwoordelijk zijn voor de kosten van het inzamelen van het afval. Producentenverantwoordelijkheid is iets moois, maar ook iets wat moeilijk te handhaven is. Want moet een flessen- of ballonnenproducent recyclaars betalen voor de hoeveelheid flessen of ballonnen in het restafval? Moeten ze een eigen inzamelingssysteem gaan opzetten? En wat doe je met de producten (in het geval van ballonnen bijvoorbeeld echt het merendeel) die in het milieu belanden? Ik ben benieuwd welk uitvoeringsplan hier aan verbonden is.
Photo by Luca Upper on Unsplash
Design voor de toekomst
Een opvallend voorbeeld dat in het nieuws voorbijkwam vond ik het veranderen van het design van producten, zoals bijvoorbeeld flesjes. Volgens de Commissie moeten de doppen en lipjes van verpakkingen vast blijven zitten aan de verpakking. Iets wat ik alleen maar kan aanmoedigen. Wanneer een dop namelijk van een flesje is, is de kans veel groter dat het flesje volraakt met water of grond en zo naar de bodem van het water zakt (en er dus moeilijker uit te halen is). Daarnaast is het voor een dier moeilijker om een flesje met dop te eten, dan om een losse dop op te pikken. Slim design kan al heel veel ellende voorkomen. Bovendien is dit iets wat waarschijnlijk minder weerstand oproept bij de plasticlobbypartijen.
Wat vinden jullie van de uitgelekte documenten? Of heb je nog vragen? Let us know!
Liefs,
Nicky & Jessie
Iets te vertellen? Laat een reactie achter (leuk!) of mail!
Volg ons op Facebook: facebook.com/hetzerowasteproject/
Volg Nicky op Instagram: instagram.com/hetzerowasteproject en Twitter: @Nickyemmajohn
Volg Jessie op Instagram: instagram.com/anewzero en Twitter: @JessieAnz
Hi! Wij zijn Nicky en Jessie en wij leven sinds 2014 zero waste, zonder afval dus. Wat begon als project voor een maand, is inmiddels uitgegroeid tot een jarenlang project en lifestyle! Op ons blog laten we zien hoe we dat doen (naast onze full-time banen) en geven we tips voor een duurzamer leven. Zónder in te leveren op comfort, stijl of leuke dingen. Doei wegwerp-koffiebekers, plastic boterhamzakjes en voorverpakte koekjes. Hi vintage winkels en betere wereld! 
0 reacties