Een recent onderzoek in Science Magazine laat zien dat het voorsorteren van plastics voor recycling kosten- en tijdsintensief is. Bovendien vraagt recycling grote hoeveelheden energie en is de kwaliteit van recycling vaak laag. Volgens hen is chemische recycling een oplossing. Hierbij kun je meerdere typen plastics in één keer recyclen en heb je minder energie nodig. Maar hoe zit het precies? 

De omschrijving van de Wageningen Universiteit vond ik persoonlijk het duidelijkst: "Bij chemische recycling breken we polymeren geheel of gedeeltelijk af tot de oorspronkelijke bouwstenen, of lossen we ze op. Het doel van deze aanpak is dat afvalstromen die niet of moeilijk mechanisch te scheiden zijn toch uit elkaar gehaald en opnieuw benut kunnen worden". Hierbij moet je denken aan meerlaagse verpakkingen of hele specifieke typen plastics. 

De meeste plastics, of polymeren, bestaan uit grote moleculen die niet goed met elkaar mixen als ze verhit worden. Denk aan olie en water: je kunt het wel proberen, maar écht een nieuwe substantie krijg je niet als je de twee mixt. Door het toevoegen van ‘compatibilizers’, substanties die zorgen dat verschillende typen plastics wél gemixt kunnen worden, kun je dus makkelijker recyclen volgens de onderzoekers. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken noemt dit proces 'solvolyse' (oplosmiddel) of 'depolymerisatie' (oplosmiddel en warmte). Dit kan gunstig zijn bij zeer zuivere materialen, waar dus niet veel toevoegingen aan te pas zijn gekomen.

Op dit moment is het echter nog niet mogelijk om zulke ‘verenigende middelen’ (de compatibilizers dus) te vinden die alle typen plastics (en dat zijn er nogal veel) aankunnen. En een andere uitdaging is het vinden van zo’n materiaal voor typen plastics (denk aan thermosets en rubber-achtig materiaal) die niet smelten bij hoge temperaturen. Chemische recyclingvormen zoals pyrolyse (verhitten zonder zuurstof, waardoor een olieachtige substantie of gas ontstaat) kunnen wel met meer soorten plastics gebruikt worden, maar niet zomaar met een mixstroom. En een andere optie, syngas (verhitten met zuurstof, waaruit gas ontstaat) werkt met alle koolstofhoudende producten, maar er gaat wel veel energie verloren tijdens het proces. Daarom wordt chemisch recyclen, op alle bovenstaande manieren, eigenlijk nog niet grootschalig toegepast.

Meer over chemisch recyclen zie je in deze video van onderzoeksbureau TNO.

Maar wat wél kan, is zorgen dat de plastics niet meer uit heel veel verschillende typen bestaan. Één van de grootste stappen die bereikt kunnen worden zijn het invoeren van monostromen. Waar plastics nu uit heel veel verschillende typen en samenstellingen bestaan kunnen monostromen (één type plastic, met maar één toevoeging bijvoorbeeld) de recyclingkwaliteit een stuk verder brengen. Hierbij is het natuurlijk wel belangrijk dat de materialen nog steeds dezelfde vorm, functies en eigenschappen hebben die ze nu hebben – en dat is nog niet zo makkelijk. Sommige toevoegingen zijn namelijk niet voor niets bij de polymeer gebracht.

In het onderzoek benadrukken de onderzoekers dat het verbeteren van plastic recycling veel voordelen heeft. De broeikasgassen gaan omlaag, er eindigt minder plastic in het milieu en we worden minder afhankelijk van olie (verreweg de meeste producten worden van virgin plastic, aka aardolie, gemaakt). Maar wat volgens ons – en gelukkig een heleboel onderzoekers – net zo belangrijk is is het verminderen van de stroom. Want: hoe minder onnodig plastic we hebben, hoe makkelijker het wordt om monostromen te creëren en plastics (hoogwaardig) te recyclen.

Nicky & Jessie

Headeroto via Unsplash