Toen wij in 2014 op onze studentenkamertjes met onze weckpotjes in de weer gingen was er echt nog vrij weinig bekend over de impact van plastic. Nee, let me rephrase that, er was nog weinig bekend bij het grote publiek. Wetenschappers zijn er al jaren mee bezig, en wij hebben als Nederlandse zero wasters ook het wiel totaal niet opnieuw uitgevonden. We hebben gewoon een beetje in ons eentje geëxperimenteerd. Inmiddels is dat (gelukkig!) wel anders: de media berichten meer en meer over plastic en het is geen uitzondering meer dat choquerende feiten op je Facebook- of Instagramtijdlijn voorbijkomen. Nu kunnen wij meer aandacht voor het probleem natuurlijk alleen maar toejuichen, maar er zitten ook wel wat haken en ogen aan. En dat is waar de auteur van het artikel ook op doelde. 

Het 'nadeel' hieraan is namelijk dat de termen 'plasticsoep', 'circulaire economie' en 'zero waste' nu als een soort merkstickers op allerhande initiatieven worden geplakt, die het probleem echt niet aan het oplossen zijn. Want oké: het is natuurlijk heel tof dat we nu stoffen kunnen maken van oude drinkflesjes, maar het is niet per se milieuvriendelijk en al helemaal niet circulair of zero waste. Wanneer we sportshirtjes van recycled PET in de was gooien komen er namelijk microfibers vrij, die eigenlijk nog veel schadelijker zijn voor het ecosysteem. Een flesje kun je hypothetisch gezien nog wel uit de oceaan vissen, maar een microfiber wordt al een stuk lastiger. Ook wordt het voor consumenten steeds moeilijker te begrijpen wanneer iets nu écht circulair is. Een waterflesje gemaakt van 100% recycled materiaal is simpelweg gewoon niet circulair, ook al wordt het zo genoemd (en that's where the greenwashing comes in). Het is en blijft een wegwerpproduct en het is en blijft een item dat mogelijk schade kan toebrengen en waar veel energie en uitstoot voor nodig is. Als je écht circulair wilt denken, moet je eerder aan watertappunten denken, waarbij mensen hun eigen herbruikbare fles kunnen gebruiken. Maar geloof me: dat is niet waarover gesproken wordt in de overheids- en producentenscene. 

Dit blogje klinkt misschien een beetje 'zeikerig'. Want willen we niet júíst dat er nieuwe innovaties komen, en dat meer en meer mensen zich met plastic bezig gaan houden? Zeker. Maar we willen niet dat we de problemen die we nu al hebben ineens ingewikkelder of groter gaan maken, toch? En dat is nu wel het risico, omdat slimme merken en marketeers overal maar een onofficieel of zelfverzonnen keurmerk op gooien. Dit  is hoe wij het zien natuurlijk, maar gelukkig mogen we op ons blog lekker ons eigen standpunt typen ;) Wat eerst gewoon plastic schoenen waren, zijn nu ineens conscious shoes with vegan leather. Andere naam, maar nog steeds gewoon een plastic schoen, waarbij je zolen net zoveel microplastics slijten. En dat is slechts één voorbeeld. Een 'circulaire verpakking' is niet een aardbeiendoos met een folietje erover in plaats van een plastic deksel. Een 'plasticvrije supermarkt' is niet een supermarkt waar alles in niet-recyclebaar bioplastic verpakt zit. En een 'zero waste regenjas' is geen regenjas gemaakt van plastic flessen. En dat moeten wij nu als 'zeikerige' bloggers gaan uitleggen ;)

We zijn gelukkig niet de enigen die deze ontwikkeling zien. Er komen steeds meer kritische stemmen omhoog. Zo vond ik het superinteressant om bij When Sarah Smiles een artikel over zogenaamd 'duurzame' influencers te lezen en sprak 'zero waste goeroe' Bea Johnson zich op haar Instagrampagina uit (zie hieronder) over alle zero waste 'essentials' die nu overal te vinden zijn. Hoewel wij het niet helemaal eens zijn met de kruizen die ze op sommige plekken heeft gezet (wij zijn nu eenmaal niet die minimalisten in een wit huis met maar één dekbedovertrek, dus soms zien we dingen iets anders) heeft ze zeker een punt. Het kan nooit kwaad om bij iets wat wordt gepresenteerd als duurzaam tóch even goed na te denken of het wel echt duurzaam is - en of je het wel nodig hebt. 

Dit bericht bekijken op Instagram

This graphic (excluding the red crosses on it which I'll explain) is going around on social media. I am not sure were it originated (I could only trace it to @pg_recycle but they are unable to confirm it's theirs). I thought I'd share it anyway, to point out the ironic turn that the waste-free living movement is taking on social platforms. These past couple years, I have noticed a trend (from social media influencers and bloggers) encouraging people to buy buy buy... reusables. This lifestyle is about getting away from consuming, but graphics like these ironically support the opposite! If you are getting started on your journey, please don't go on a big shopping spree, filling your kitchen with items that you don't need in the first place. You do need a few essentials but only so few (I would encourage that you shop your home first). For over a decade our family has confortably lived waste free without the need for the items that I crossed out in red, and so can you. Before filling kitchen drawers with such reusables as straws, beeswraps, and a phletora of containers, ask yourself: Do I even need it in the first place? Can another item in my kitchen provide the same purpose? Remember: Waste free living is about living simply first and foremost. And one way to get to simple living is to stop unnecessary things from coming into your home. As my book explains in great detail, Reducing comes before Reusing! Happy (simple) zero waste journey! #zerowaste #zerodechet #zerowastehome #unpackaged #bulk #ZWHtour #ZWH #zerowastehomebook #zerowastelifestyle #5Rs #refill #reuse

Een bericht gedeeld door Bea Johnson (@zerowastehome) op 14 Feb 2019 om 4:00 (PST)

Laten we het omdraaien

En daar zit natuurlijk de crux: het is aan de ene kant ontzettend fijn dat meer mensen zich bewust zijn van het plasticprobleem en klimaatverandering en tegelijkertijd moeten we er met z'n allen voor zorgen dat we ons niet laten misleiden door slimme gehaaide marketeers die onduurzame producten promoten als duurzaam. Hoe we dat doen is natuurlijk een keuze die iedereen moet maken. Maar het kan helpen om voor jezelf even stil te staan bij de keuzes die je de afgelopen week hebt gemaakt. Als we als community de zero waste lifestyle en het plasticprobleem zó goed op de kaart hebben kunnen zetten, dan zijn we ook wel in staan om die misleidende berichtgevers te beaten toch? Challenge accepted!