Ten eerste: TENCEL™ wordt soms omschreven als tencel en soms als lyocell. Maar wat is het verschil? Eigenlijk puur het 'merk'. Lyocell is de verzamelnaam van alle stof die van cellulose (plantenvezels) is gemaakt. Tencel is de merknaam waaronder de firma Lenzing de stof van plantaardige eucalyptusvezels op de markt heeft gebracht. TENCEL™ is dus een merk, en lyocell de algemene naam voor de stofsoort. Lyocell kan dus overal vandaan komen (bijvoorbeeld uit China, waar regels een stuk minder streng zijn). Tencel komt altijd van de firma Lenzing en is de enige lyocell die echt voldoet aan een zero waste productieproces. Een belangrijk verschil dus! Wanneer je dus Tencel in plaats van Lyocell ziet staan, heb je dus eigenlijk een soort 'milieu-keurmerk' te pakken. 

Maar wat is TENCEL™ (of lyocell dus) nou eigenlijk precies? Het is een stof gemaakt van puur natuurlijke houtcellulose. TENCEL™ gebruikt vooral eucalyptus en beuken, lyocell kan ook gemaakt worden van eucalyptus. Níét de variant die koala's eten gelukkig, maar eentje die vaak speciaal gekweekt wordt om kleding of papier van te maken. 

Hier zitten verschillen in per soort, legde Sarah van Saint Basics ons uit. "Tencel Active is eucalyptus uit Zuid-Afrika (voor activewear). Tencel Intimate wordt gemaakt van beuken en berken uit Oost-Europa en wordt vooral gebruikt voor ondergoed (vroeger heette dit Modal). En Tencel Home wordt dan weer gemaakt van eucalyptus, en wordt vaak gebruikt voor beddengoed". Best verwarrend dus! "In de textielindustrie kan men hier geen touw aan vastknopen en in de fabrieken wordt nog steeds gesproken over Tencel en Modal".   

De reden dat tencel zo populair is geworden in de afgelopen jaren is goed verklaarbaar: het is een zachte zijde-achtige stof die net zo sterk is als polyester, maar geen microplastics bevat. Tencel neemt beter vocht op dan katoen (ideaal op warme zomerdagen!) en is net zo luchtig als linnen. Daarnaast gaat tencel van nature de groei van bacteriën tegen en hoeven er geen chemicaliën worden toegevoegd bij de productie. Tijdens de productie wordt meer dan 99% van het water van de productie hergebruikt. De stof is helemaal biologisch afbreekbaar. 

Hoe mooi en goed dit allemaal klinkt: niet alle producten die gemaakt zijn van eucalyptusbladeren of houtcellulose zijn 100% duurzaam. Ten eerste wordt er veel energie gebruikt om de bomen te transformeren tot stof. Het is natuurlijk wel belangrijk dat die energie goed wordt opgewekt (en niet met steenkolen bijvoorbeeld). Daarnaast wordt veel lyocell verbouwd in Portugal, waar ze als monocultuur op grote schaal worden gekweekt. "Dit is overigens nooit lyocell van het merk TENCEL. De bosbouw in Portugal voldoet namelijk niet aan de eisen die de firma Lenzing stelt voor FSC-gecontroleerde teelt", vertelde Sarah van Saint Basics ons. Volger Iris woont in Portugal midden tussen de eucalyptusplantages, waar ze dagelijks ziet hoe de natuur om haar heen wordt aangetast. "Vrijwel alle eucalyptus voor TENCEL (dus specifiek van de firma Lenzing, volg je het nog?) komt van gecertificeerde plantages in Zuid-Afrika. De bomen worden daar geteeld op moerasland, waar geen andere gewassen verbouwd kunnen worden". 

Iris vertelt: "Wij wonen in Zuid-Portugal, waar letterlijk meer dan 50% van het binnenland eucalyptusplantages zijn. Dat zijn enorme monoculturen die de grond uitputten en grondwater (dat hier erg schaars is) opzuigen. Volwassen bomen kunnen soms wel honderden liters water per dag opslurpen. Daarnaast is eucalyptus een van de meest brandbare boomsoorten. Door de enorme plantages wordt een klein brandje al snel een probleem, omdat de eucalyptusbomen olie bevatten". 

Niet al te best dus... Iris vervolgt: "In de brand van 2 jaar geleden zijn hier honderden hectares afgebrand, omdat de brandweer met zulke snelle verspreiding van het vuur weinig succes boekt. Daarnaast heeft de lokale bevolking niet heel veel profijt van de plantages, want alle plantages zijn in handen van Nederlanders en Spanjaarden: een aantal grote spelers. De meeste eucalyptus van deze plantages wordt gebruikt voor printer- en wc-papier".  

Gelukkig hoef je niet alle tencel links te laten liggen, daar zijn Iris en wij het met elkaar eens. Natuurlijk is tweedehands altijd een goede duurzame keuze, maar als je dat niet wilt of kunt, kun je gelukkig nog wel investeren in items van tencel. Maar het is wél slim om even te checken waar het merk zijn grondstoffen vandaan haalt. 

Wij vroegen eerst bij een van onze favoriete basicsmerken Organic Basics na of zij op de hoogte waren van deze problemen én waar hun producten vandaan kwamen. Gelukkig kun je zonder zorgen je basic biokleding van Organicbasics aanschaffen! Organicbasics maakt gebruik van gecerficeerde tencel (dus niet lyocell, maar het merk TENCEL™ van de firma Lenzing). "Onze TENCEL™ is gemaakt van bomen uit centraal Europa, zoals Oostenrijk en haar buurlanden. De tencel is gemaakt van beuken, sparren, berken en espen die op verantwoorde wijze worden uitgedund en geoogst uit gecertificeerde en gecontroleerde bronnen. Onze tencel is gecertificeerd door het Program of the Endorsement of Forest Certification en door het Forest Stewardship Council", aldus Kamilia van Organicbasics. Bij Organicbasics koop je naast items van o.a. biokatoen en gerecycled kasjmier ook bralettes, beha's, onderbroeken, jurkjes, broekjes, shirts en hemdjes van tencel. Ook voor mannen vind je er o.a. boxershorts, overhemden, shirts, turtlenecks, leggings en sokken van tencel. 

Een ander merk dat veel zero waste bekroonde lyoccell-producten verkoopt is Saint Basics. Dit merk werd 10 jaar geleden opgericht om 'cleaner underwear' te maken. De items van Saint Basics zijn 95% milieuvriendelijker dan 'gewone' producten (zoals een niet-biokatoenen onderbroek) en 100% vrij van pesticiden, sweatshops, kinderarbeid en oneerlijke handel. De eucalyptus die Saint Basics gebruikt komt uit de bossen van Ermelo in Zuid-Afrika. Hier heeft het land een lage bodemkwaliteit, waardoor landbouw er niet mogelijk is. De snelgroeiende eucalyptusbomen zijn dus een prima alternatief om inkomsten uit de grond te creëren voor de lokale communities. Bij Saint Basics shop je ondergoed, loungewear, beha's, shirts en andere items voor hem én haar.  Gebruik code 'zerowaste' voor 10% korting! 

Liefs!