Oké, first things first. Wat verstaan we onder 'microplastics'? Microplastics zijn microscopisch kleine stukjes plastic die in ieder geval niet groter zijn dan 5 millimeter doorsnee. Dit kunnen kleine plastic bolletjes zijn die letterlijk als microplastics worden geproduceerd (hier lees je meer over deze nurdles) maar ook kleine deeltjes die van een groter stuk plastic zijn afgesleten. Microplastics zitten in allerlei items. We schreven eerder al over 'plastics om over na te denken', omdat ze soms verstopt kunnen zitten in een 'normaal' product. 

Microplastics zijn ook de reden dat er geen plek op aarde meer plasticvrij is en dat 99,99% van het oceaanplastic hidden out of sight is. Daarnaast hebben verschillende onderzoeken al aangetoond dat er microplastics in vis, honing, melk, bier en zeevruchten zit. Yuk!

Na twee studies over de impact van microplastics op een mensenlichaam heeft de Universiteit van Wageningen nu een nieuw, uitgebreider, onderzoek gepubliceerd. “Ze (andere onderzoeken, red.) keken bijvoorbeeld naar een stukje van ons dieet en berekenden niet hoeveel van de allerkleinste deeltjes het lichaam absorbeert,” vertelt de Wageningse onderzoeker Nur Hazimah Mohamed Nor tegen Scientias. “Ons nieuwe model doet dit allemaal wel. Het kan naar het hele dieet kijken en de ontbrekende gegevens slim inschatten.” 

De onderzoekers deelden plastics niet in vaste categorieën in, maar gebruikten een continue schaal. Wat dat betekent? Vergelijk het met het meten van je temperatuur. Hiervoor wordt een continue schaal van graden Celcius gebruikt, in plaats van categorieën zoals 'lauw', 'warm' of 'koud'. Een continue schaal geeft dus een veel beter beeld en zo konden de onderzoekers in kaart brengen wat de hoeveelheid toxische stoffen is die mensen met het plastic binnenkrijgen. De uitgebreide onderzoeksresultaten zijn hier te bekijken, maar wij zullen het voor je samenvatten.

Het onderzoek van Nor, Kooi, Diepens en Koelmans toont aan dat de meerderheid van de bevolking zo'n 0,0041 mg microplastics per week binnenkrijgt. Dat klinkt misschien als heel weinig, en staat ongeveer gelijk aan een zoutkorrel. Maar... dit getal kan oplopen. Van de zeevruchten die onderzocht werden hadden weekdieren de hoogste concentratie microplastics. De concentratie microplastics in de weekdieren was vier keer zo hoog als dat van schaaldieren en 40 x hoger dan vis. 

Ook ontdekten de onderzoekers dat water in een flesje (gebotteld water) 2,5 keer hogere mediane concentraties microplastics had dan de andere onderzochte verpakte dranken (bier en melk). Dit suggereert volgens de onderzoekers dat de microplastics voornamelijk afkomstig zijn van het verpakkingsmateriaal: een plastic flesje (polymeer). In tegenstelling tot bier en melk die verpakt werden in glas, aluminium blikjes of tetrapakkartons. In andere woorden: die plastic verpakkingen zijn géén goed idee! Ook zout had een relatief hoge concentratie microplastics; iets wat al eerder bekend was en nu is bevestigd. 

Ondanks dat dit natuurlijk erg schokkend klinkt, zijn de concentraties relatief laag. Maar dat betekent niet dat we ons helemaal geen zorgen hoeven te maken. “Er is nog veel onduidelijk over de schade van microplastics voor onze gezondheid,” zegt hoogleraar Bart Koelmans en leider van het Wageningse onderzoekteam tegen Scientias. "We zijn bezig om het model verder te verfijnen om bijvoorbeeld ook de verdeling van microplastics tussen de organen te beschrijven. Hiermee zetten we een flinke stap om de gezondheidsrisico’s te voorspellen.”  

Omdat er nog nauwelijks iets bekend is over de (langdurige) impact van (micro)plastics op onze gezondheid - en omdat het nog niet op de publieke agenda staat als gezondheidsprobleem - zijn er nog geen officiële richtlijnen beschikbaar. Zo hoeft een producent bijvoorbeeld niet te voldoen aan een richtlijn die aangeeft hoeveel microplastics voedsel mag bevatten. Simpelweg omdat die richtlijn nog niet gemaakt kán worden. Daarom is dit onderzoek (en de hieropvolgende dooronderzoeken) zo belangrijk. Wil je in de tussentijd iets doen? Kies dan voor een preventieve aanpak. Hoewel je microplastics nooit helemaal kunt vermijden - ze zitten letterlijk in de lucht die we inademen... - kun je de blootstelling aan microplastics natuurlijk wel kleiner maken! 

Bron: https://pubs.acs.org/doi/10.1021/acs.est.0c07384#